Vargje dhe shkrime historike te pabotuara te shokut tim

Disa vargje krijime në vite te veteranit Llaqi K. Janos të cilat i kemi permbledhur në kuadrin e festimit ditëve te lavdishme të viteve te luftës antifashiste Nacional-Çlirimtare te popullit Shqiptar
Me kane lene mjaft mbresa vargjet e shokut tim te luftes e te punes dhe dua me kete rast te falenderoj shoqaten Apollonia e te emigranteve Fierit dhe asaj Lushnja ne Athine per realizimin e nje dekumentari me mjaft simbolik per edukimin dhe ruajtjen e vlerave te larta shoqerore kushtuar jetes dhe kontributit te Llaqi Janos, Nderit te Myzeqese. Gjej rastin te falenderoj aktorin e njohur Lefter Simoni per recitimet e bukura te ketyre vargjeve. LLaqi Jano njihet edhe si nje publicist ne shtypin shqiptar me trajtime temash te historise sidomos asaj te luftes antifashiste.
Vargjet jane te thjeshta por plot figuracion por nuk flas per stilin dhe nivelin artistik te tyre qe eshte pune e specialisteve por per mesazhet qe ato sjellin edhe pse te shkruara mjaft kohe me pare dhe nuk jane botuar.

Avram Mitro Xhumara

Myzeqeja

Myzeqe moj nënëmadhe,hapur zemrën,portat fare
Dashurinë që t’dha jeta, n’tjetër vënd nuk e gjeta.
O udhëtar i nderuar, neper Ardenicë kur të kaloshë
Eshtë fush nën kodrinë, që shton gjithë bukurinë
Fshati im quhet Libofshë, mirësinë eja të takosh
Qeparisa sa është jeta, çuka, brigje që ruajnë gjurmë
Ku çdo trung mban një plag, në rrebesh, zjarr e dhunë
Plag të rënda e të thella, prer nga shpata çar nga predha
Në çdo mezhd e çdo hendek,në çdo ledh e në çdo prak
Mbanin një zakon të lashtë, gatuar djers e gjak bashkë
Njërëz te mënçur e puntorë, të urtë e të kuvenduarë,
T’ndershëm për t’u lavdëruar që nuk kanë t’krahasuar.
Trima bese me kurorë, paqësor edhe shumë njërëzorë
Në të mirë e në rrezik, thellësisht gjenden miq fisnikë
Dielli mbi Bab’Tomorrë, fushën e gjere ce ka në dorë
Fush e kodër me gjelbrim, ndihet jeta gjithe gëzim
Dete e lumë me ujë shumë që lëvizin e s’flen gjumë.
Edhe yjet që bëjnë udhë, ketej vijnë e marrin ujë
Hëna, vonë kur kalon, ecën qetë dhe vështron
Si fle ëmbël njerëzia, nuk ka frik nga marrëzia
E ka njohur historia, derdhur sheshit miresia
Amanet qe na la i pari e mbajme te pastër fije ari
Si në dimër e në verë,ndërtojm jetën plot me nderë
Tokes i marrim mire sine dhe ajrit gjithë dashurinë
Nga mëngjezi kur çel dita, deri vonë në perëndime
Si sorkadhja që del nga pylli kur shikon që ikën ylli
Djem e vajza krahëlehta, dashuruar mjaft nga jeta
Pa përtuar gjithë gëzim, shkojnë në punë që n’agim
Shkojnë në fusha, pyje ara kush të dal në krye e para
Ditët vijnë këtej e shkojnë përmbi këngët udhëtojnë
Një bekim për dashurinë një urim për mbar’gjithsinë
Për Diell që jep ngrohtësinë e qielli gjithë d’lirësinë
Fusha që na dhuron pjellorinë, Lulet arom, bukurinë
Mal qe na shton krenarinë e pylli e tij tërë freskinë
Lumi e deti që na dhanë jetë, gjerësinë e kaltërsinë
Prindrit tanë që ruajnë n’shekuj balllartë fisnikrinë






Vajzat trime Fierake
68 vajzave që më 12 shtator 1943 dualën malit
në luftë për liri
Se kish parë historia, ta mar vesh mbarë njerzia
Vajza trime shkuan e van,muarën arm e gjerdan
Dualën malit partizanë t’luftojnë për liri, vatanë
T’bukrën ëndërr të lirise, ti bien dritë Shqipërisë
Liri Gero por si lule, trimëreshë mbi tank u sule
Mbi gjerman e tradhtare, të rrethuar nga çdo anë.
Në Çukas në Fiershegan, ku qenë ngritur istikam
Gjersa flakët të përlan, atë lajmë të gjithë e qamë
Derdhën gjakun e kulluar,histori vajzat kan shkruar.
Shkuan në luftë dhe su ndanë, mbi kodër në Tiranë
Nëna ju ngriti lapidarë, vëndet kane pranë e prane

Tradhëtarët
Ishte një mbret, për ibret, ishte fare more pa lezet
Në bokrrinë pati shtëpinë,trëmbur kishte njërëzin.
Vrau, preu dhe rrëmbeu, na la turp, iku na Gënjeu.
Ra tërmeti, derdhi deti, shpejt na iku, shok mbreti
Një sorrak që pinte gjak, vdekjen shpejt e kish hak
Pushkën mora, unë e vrava mora gjak
Unë e vrava, pushkën zbaza,mora hak
Dhe më thonë, tani vonë ke bërë krim
Ke bërë krim, je dhunuar me ligesinë
Vjen një porsi hije, nuk i trëmben se është afije
Më vjen pranë, diç kërkon, me sy vrengër ai heton
Hedh një fjale e provokon porsi gjarpri kur sulmon
Syte shtrydhur si limon, dhëmbë prishur që helmon,
Me nuhatje si këlyshi, trashëgim ka gjysh pas gjyshi
Që kur ndërroi besë e fe, për të s’ka nder e as atdhe
Do të vras unë prap sorrak, që të keni dhimbje pak
Dhembje kur ai të ndjej, unë do shkoj larte në qiell
Do qendroj e do te skalise, si dëshmitare i historisë
Në kujtim të shoqerisë, respekt drites gjith trimërisë.
O sorrak i zi, sterr si nata, katran shpirti të lëshon
Le ta dinë miqtë e tu, Kështu kokën do lënë diku.





Myzeqe, Nderi yt ndrin si ar

Ishte dimër jo pranvere, Dite e nxirë, bërë sterrë
Ra tërmeti,derdhi deti,shpejt na iku vllezër mbreti
Dhëmbja që na preku thellë,fashizmi na mori nderë.
Shkoi mbreti ne se pamë,tradhëtorë në çdo anë
Plasi pushka, ushtoi qielli, u vranos rëndë Dielli
Ra një zjarr që mori jetë, tymi, flaka shkoj përpjetë
Ra një shi që lagu dhenë, trimat dualën për atdhenë.
Udhë s’dinim, muarëm rrugën, shkuam me furtunën
Rruga e dimrit, udh e trimit udh e gjat e vetmohimit
Si një drit që vjen nga zoti,trashëgim nga mot i motit
Vjen një zë dhe bëhet shpresë, çohuni bijë të lirisë
Ideali i rinisë, bashkë ti ndrijmë faqen Shqipërisë.
Myzeqenë kush e priu, Miti Bozo dhe Spiro Mojsiu
Daj Rrahmani kish vënd, trim që s’mbahej kurr rëndë
Ish pa shkollë por kish mënd,ngriti Myzeqe në këmbë
Llazar Bozo kapedani,nuk u trëmb nga italo-gjermani
Se i dhëmbsej shumë vatani, Shtëpi e madhe partizani
Nga Libofsha-Karbunarë, krijuan çeta me ylle ne ballë
Porsi drita herët ne Agim, shpresë e madhe për çlirim
Shkuam maleve lart përpjetë, atje ku përleshen retë
Zjarr në zemër zjarr në gji,se luftonim për Shqipëri.
Kur vraponim të përflakur,fushë e male të përgjakur
Hapi që n’shkrepa ngeli,shikim tretur në copëz qielli.
Për një çështje të vertet,gjallë mbetën shokët për jetë
Myzeqe me luftën tënde, gdhëndur emër në histori
Nderi yt ndrin si arë, në çdo këndë ngritur lapidarë



Ne perkujtimore te Grupit pare Partizan Shqiptar
Ishim mbledhur nga çdo anë,në Ngurrës n’Rrepet Nishanë
Si atë ditë që u bë betimi,kur u krijua Grup’ Partizan trimi
U lexuan emrat me radhë, gjithë trimat janë pranë e pranë
Nikoll Kule me Thoman, Jaho, Meti, Dervish dhe Hasanë
Andrea, Zani, Vita, Sila, Dauti, e moter Merjeme Çarcani
Shtëpinë ja dogji gjermani,11 të afërm ju vranë te istikami
Shkuam ngadalë, puthëm lapidarë si kur të ish njeri i gjallë,
Vargu gjatë porsi lumë, tufa lule e kurora akoma më shumë,
N’ballë ai që në luftë na priu Miti, Xhorxhi, Spiro Mojsiu
Komandant e komisar i gjithe populli ju kishte ven te parë
Me gjith zemër ju kish besuar bijtë në luftë për të drejtuar.
Lisi digjet, tretet hekuri, guri plas zemra nënës nis te flasë
Pyeta shqipet që kalojnë, duke qarë nisën te me tregojnë
Plasi lufta në çdo anë luftojnë si luanë bijt tanë partizanë
Ishte natë dhe hëna ndali, ç’kishte vallë që dridhej mali?
Të pa veshur,të pa ngrënë u përleshën dhëmb me dhëmbë
Në çdo gryk e në çdo shkëmbë luftë qe do mbahet mëndë
Si heronjtë në Kronshtadë, lufton Mihal Jano vetë i shtatë
Të rrethuar nga çdo anë, rroftë Shqiperia gjith trime thanë
Lufton Gjergj Kondakçiu,gjermanë e tradhëtar n’tok nxiu
Miti Qose myzeqar, luftëtar trim i marr n’ Brigadë te parë
Ra në Shkodër në një gryk nën një mal, nëndori në të dalë
Ngrihet Nëna dhe qëndron, kokën lart me grusht i nderon
Përqafon bijtë me radhë,gjithë trimat që neper luftëra rane
Zjarri zëmrës flakë lëshon, vale e krismave, pran gjëmone
Mbledhur bashke gjëmim i rëndë që godiste në çdo vëndë
Qielli i nxirë shtoi errësirë për te mbrojtur trimat më mirë,
Shkuan kohë, rrugë e gjatë ju kam ndjekur nuk jam ndarë
Ju kam parë të pa veshur, mjaft të tretur pa bukë mbetur
Të rrethuar në çdo anë si qendroni lart ne male n’Skrapar
Qafe Dardhe, Dushare e në Postenë ku ngre i ligu folenë
anembane me gjermane, ballista tradhëtar Abas e Dushar,
Gjaku rrodhi, bora shkriu, atje lart një bozhur shpejt mbiu.
Përballë qendrojne si lapidarë, vijnë në jetë prap të gjallë,
Kush i mori plagët e rënda, armiq jashtë, tradhtar brënda
Nënat tona shamizeza, dhimbjen që nuk u mbante zëmra
Brengën që kishin përbrënda, jau lehtësoi e bukur kënga
O trima flini të qetë, krenari do mbeteni n’brezat për jetë
Kokën mali ul ngadalë, Fusha mëmë u shkon më pranë
Shpejt poeti vargezoi, vargje te bukura per ta nis e shkroi
Zemër zjartë, mëndje artë, kenga dhimbjen na lehtësoi
Si t’i thoshja Nënës Plakë, kur t’kthehesha prap në fshat
Nena doli pran tek porta, puthi shoket te gjithe me radhe
S’dua lot e nuk dua vaj se erdhi dita diell e shumepritur
Unë ju nisa të gjithe bashkë se e dija qe nuk ishte dasme
Se ish zjarri e kaluar zjarrit per qiell e diell lart si Perendi
Myzeqe, bijtë e tu trima me fletë,Ju ngjitën malit përpjetë
Mal me kreshta me kurore,Mallakastër, Skrapar, Tomorrë
U ngjit lart, krismë e artë, marë n’shënjë e godit më qartë
Fani shok i fëminisë ish’ball i rinise,bir i vetëm i shtëpisë
Zemra i digjet, shpirti përvëlon, mori pushkën dhe lufton
Qe një plag një dhimbje e madhe,që tronditi fushë e male
Mjergulla s’na i errësoi sytë, do t’kujtojmë trimat përditë
Se shkon dimri,vjen behari, të gjithëve na ka marrë malli
Lule maj Skenderi, Loni, Ndreko, Xhevdeti dhe im vëlla,
E pushka krahut në fushë e male ne ato kohra nuk ju nda
Hap të gjatë, nise e su ndale se Shqiperia kish mjaft halle
Kaluan vite nga ajo ditë, shoket, batalioni sot të kujton,
Pika loti edhe gjaku sot per ju te paharruar shok lëshon
Si një zë që vjen nga mali komandon trim Daj Rrahmani
Zeri pushkës, nder vatanit, luftojne trimat prej istikanit.
Forca Ndoni, jepi Llazi, mbahu Sulo, Bani mos u ndani
Njëzetegjashtë trima n’radhë, yll të kuq kishin në ballë
Nëpër fusha, kodra male,mbanin bashkë dhimjen e madhe
Jovan e Zoi Ndreka nishanë, lirinë kishin ngritur në ballë
Mësonjtorë të nderuar, herë me penë e pushkë me zjarr
Naun Prifti patrijot demokrat, me Avnine shok të lartë
Fjala tyre ndezi dhenë u përhap ndriçoi flaka Myzeqenë
Djem te rinj Mihali me gjith Nefail porsi lule dal ne prill
Krisma e tyre vetetime, lart ja ngriti Shqipërisë lavdinë
Libofshë moj me namë, gjithmonë lind trima kapedanë
Të rrethuar në çdo anë u betuan dhe u vranë për vatanë
Flak e gjak, per mbi gjermanë, bie Petrua me Thomanë
Luftëtarë, trima të nderuar, gjithe burra bese të lavduar
Bënë e hynë n’histori dhe nderohen përjetë në Shqipëri
Nënë moj zemër madhe, tu vran bijtë, por ti nuk qave
Anekënd nëpër fushë e male ju kemi lartuar lapidare.



Për ditët që shkojnë e vijnë

Shkoi koha e urise, shtypjes, dhimbjes gjakatare
Vitet shkuan me radhe, te harruar shoket s’kane,
Spiune e tradhetare, ne s’ju njohim si shqiptare.
Ngrihet laro te mohoj,kerkon në krye të qendroj
Historia do dëshmoj,shkruar me gjak,jo me bojë
Miti iku mua smë priti,shokët ikin,më mungojnë
Shkoi Koli, Sulo, Irakliu dhe Ganiu, ti kujtojmë
Zëne e embël s’ja dëgjojme, n’zemrat tona ata rrojnë.
S’pata frikë e frik nuk kam, do të shkoj nga kjo jetë,
Do të prehem ne qetësi, në një varrë atje lart si fanarë
Vjen një ditë jo si drite, zbrasen mllefet, gjith ligësitë
Ti në punë e tjerët në pritë që vazhdojn or poshtërsitë
Të dhemb zemër të dhëmb shpirt, por nuk errim sytë
Tufa lule dhe kurora, do te na shtojn perher hijeshinë
E përjetshme mbet aroma, në çdo shpirt e në cdo stinë.



Ne lamtumiren e partizanit kosovar Myslym Boroski
Nga Libofsha m’erdhi haberi,në Vanar u nda i Ndjeri
Shkuam me Stavrin e Sabrin, takuam gjithë miqësinë
Foli hoxha me rixha,lutje bëri per sevda Allah, Allah
Dale hoxhë, dil mënjanë, se do them dhe unë dy fjalë
Se do ndahem me vëllanë,njëri tjetrit or gjak i dhamë
Kush se njeh këtë trim,ishte Luftëtar e flak si vetëtim
Lindur udhëve rritur jetim,nënë e babë serbët ja grinë
Në Myzeqe gjeti qetësin,i bënë vënd i dhane shtëpinë.
Lajmet vijnë radhë-radhë, me trima luftëtarë kam qarë
Dje u ndam me Kozman,qe bashk shkuat n’Vishegrad
Fole hoxh efendi,fjal ajri zbazti, fol një fjal mor i mjer
Jemi rritur të gjithë me nder, myslimanë e të krishterë.
Sa ish gjall e ndihmova, mëndjen, zemrën tek Kosova.
Vjen një dit e jeta shkon, sot do ndahemi përgjithmon
Vijnë trimat ti bëjnë nderë, si gjithmon edhe këtë herë
Vjen kjo ditë jo si dritë dhe pse zbrazen gjith mirësitë
Vjen kjo dit që s’na u shqit,t’dhëmb zemër edhe shpirt

Llaqi Kozma Jano Lushnje