Depresioni ėshtė njė gjendje shpirtėrore e ērregulluar qė shkakton humbjen e energjisė, shtimin e ndjenjės sė pikėllimit, nervozizmin dhe humbjen e interesimit pėr tė bėrė ndonjė aktivitet ditor.
Thuhet se ėshtė njė ēekuilibėr kimik, dhe mund tė shprehet nga ndonjė ambient i caktuar rrethues, gjenetik ose nga gjendjet mjekėsore.
Llojet e depresionit-Ka disa lloje tė depresionit qė mund tė kenė simptoma dhe struktura tė ndryshme. Kėtu pėrfshihen:
-Ērregullimi emocional sezonal-(Seasonal affective disorder (SAD)-Njerėzit qė kanė kėtė lloj depresioni, sėmundja i prek nė ndonjė periudhė tė caktuar tė vitit, zakonisht nė muajt e vjeshtės apo dimrit.
-Ērregullimi paramenstrual-(Premenstrual dysphoric disorder (PMDD))-Gratė qė kanė simptoma tė rregullta dhe tė ashpra paramenstruale, tė ērregullimit fizik dhe emocional, mund tė kenė PMDD.
-Depresioni i vazhdueshėm dhe i qetė-(Dysthymic disorder)-Ndodh qė njė person tė ketė 2-4 simptoma tė depresionit nė njė periudhė prej dy vjetėsh.
-Depresion i dyfishuar- (Double depresion)-Nėse njė person ėshtė me Dysthymia, ndodh qė tė ketė njė mori depresionesh.
A jam unė nė depresion?
Pėrveē simptomave tė lartpėrmendura si: humbja e interesimit pėr ndonjė aktivitet, ndjenja e pikėllimit, ose e pashpresės , ja edhe disa simptoma qė njeriu mund ti ndjej kur ėshtė nė depresion:
Ndėrrimi i mėnyrės sė tė ngrėnit qė shkakton ndryshim tė peshės ose humbje tė saj, tė fjeturit shumė ose tė pamjaftueshėm, ndjenja e shqetėsimit dhe mosguximit pėr tė lėvizur, ndjenja e lodhjes gjatė gjithė kohės, ndjenja si i padobishėm dhe fajtor pa ndonjė arsye, probleme nė koncentrim, mbajtje nė mend apo nė marrjen e vendimeve, mendimi i shpeshtė pėr vdekjen, apo vetėvrasjen.
A kam nevojė pėr barėra?
Ka shumė faktor qė tė ndihmojnė pėr tė vendosur nė marrjen e medikamenteve pėr shėrimin e depresionit, duke pėrfshirė kėtu ashpėrsimin e gjendjes suaj qė ju ēon drejt vendimit. Lexoni kėto kėshilla para se te vendosni.
-Nėse simptomat e juaja janė tė mesme dhe periodike, provoni ta ndryshoni stilin tuaj tė jetės, ose merrni kėshilla profesionale pėr zgjidhjen e problemit
Shenjoje stresin dhe jepi hapėsirė ndryshimeve nė jetėn tuaj, nė martesė apo ndėrrimin e punės.
-Nėse ju nevojiten medikamentet pėr kurimin e depresionit, mos tju vijė turp. Depresioni ėshtė njė gjendje mjekėsore e jo ndonjė dobėsi apo e metė e karakterit tuaj. Mos keni frikė barėrat nuk do ta ndryshojnė personalitetin tuaj.
-Ju mund ta pėrmirėsoni kualitetin e jetės suaj apo shėndetin fizik duke marrė barėra. Depresioni i pa shėruar ka qenė shpeshherė shkaku i rritjes sė disa sėmundjeve tjera tė rrezikshme.
-Nėse gjendja juaj keqėsohet duke provuar tė kuroheni sipas mėnyrės suaj pa barėra, atėherė marrja e barėrave me kėshilla profesionale ėshtė zgjidhja e vetme.
A do tė mė duhet tė marrė barėra gjatė gjithė jetės sime?
Marrja e vazhdueshme e medikamenteve pas shėrimit e zvogėlon rrezikun pėr tu kthyer sėrish depresioni. Mė shumė se gjysma e njerėzve qė kanė qenė me depresion kanė pėrjetuar mė pas edhe njė pėrsėritje. Marrja e medikamenteve gjashtė muaj mė vonė mund tė ju ndihmoj qė tė mos pėrsėritet sėmundja. Nėse kjo nuk ėshtė hera e parė qė keni qenė me depresion, mjeku mund tė kėrkon nga ju tė mos i ndėrprisni barėrat pėr njė kohė tė gjatė.
A do tė ndėrroj personaliteti im nėse marrė barėra?
Antidepresantėt mund tė ndikojnė nė atė se si ndjehesh dhe tė pėrgjigjen nė disa situata, por ato asnjėherė nuk e ndėrrojnė atė ēka je ti. Kur tė merrni antidepresantė ju mund tė ndjeheni mė tė relaksuar, mė shoqėror, mė tė sigurt nė vete dhe mė pėrparimtar, por asnjėherė nuk mund tė ndėrrojė personaliteti juaj.
Cila ėshtė ndjenja pas marrjes sė medikamenteve?
Medikamentet mund tė ndihmojnė nė shtimin e balancit tė kemikaleve nė trurin tuaj, dhe zvogėlimin e intensitetit tė simptomave. Ju mund tė filloni tė ndjeheni mirė pas 3 javėve tė marrjes sė barėrave, por mund tė marrė prej 6-8 javė deri nė pėrmirėsim mė tė madh. Nėse keni ndonjė paqartėsi nė marrjen e medikamenteve, apo nuk shihni ndonjė pėrmirėsim brenda tri javėve, bisedoni me mjekun tuaj. Ėshtė e rėndėsishme tė thuhet se medikamentet nuk e kanė efektin e njėjtė tek tė gjithė organizmat, tek disa marrja e tyre mund tė mos ketė ndonjė ndryshim, dhe nėse ndodh kjo personat e sėmurė mund tė kenė disa efekte nė trupin e tyre si: turbullim apo pėshtjellje tė stomakut, humbje tė apetitit, diarre, shqetėsim apo nervozizėm, pagjumėsi, humbje e dėshirės pėr marrėdhėnie seksuale dhe dhimbje koke.
Ēfare do tė ndodh nėse nuk merrni medikamente pėr kurimin e depresionit?
Nėse keni vendosur tė mos merrni medikamente pėr shėrimin e depresionit, dhe nėse gjendja juaj nuk ka pėrmirėsim, atėherė ju preferojmė qė prapėseprapė tė konsultoheni me mjekun pėr marrjen e medikamenteve. Ėshtė gjithmonė nė favorin tuaj qė sėmundja tė kurohet. Jomjekimi i depresionit mund tju ēoj deri te mė e keqja. Nėse nuk merrni medikamente pėr kurimin e kėsaj sėmundje, do ta kuptoni sa shumė ju pengojnė simptomat nė jetėn tuaj, si dhe njerėzit qė ju rrethojnė. Kėshillat profesionale ju ndihmojnė tė lidheni menjėherė me problemin, si dhe ju mėsojnė mėnyra tė reja pėr tė pėrballuar ēėshtjet e sė ardhmes. Nuk ėshtė e rėndėsishme se sa janė simptomat tuaja, e rėndėsishme ėshtė tė vizitoni mjekun menjėherė. Sa mė shpejt merrni kėshillat nga mjeku, aq mė tė mėdha janė shanset pėr tu shėruar.
CdoDite